کفسازی سوله

کاربری سوله و هدفی که از ساخت آن وجود دارد، نوع کف و روش اجرای کفسازی سوله را تعیین می‌کند. مثلا در کارخانه‌های تولید مربا، کف سوله باید در مقابل اسید میوه‌ها مقاوم باشد. یا در سوله‌های داروسازی و لوازم پزشکی آنتی باکتریال بودن کف سوله اهمیت دارد.

همچنین کف سوله باید در برابر تمامی بارهای وارده مثل تردد، ترافیک، ماشین‌آلات و ابزارهای سنگین، وزن محصولات موجود در انبارها، بارهای ناگهانی با ماهیت دینامیکی و… مقاوم باشد. با توجه به میزان بار و تجربه‌ی مهندسین بهترین نوع  لایه زیرین کفسازی سوله استفاده از بتن آرمه است. این کف‌سازی می‌تواند بدون استفاده از کف‌پوش مورد استفاده قرار بگیرد.

مراحل اجرای کفسازی سوله

• صاف کردن سطح زمین: ابتدا باید سطح زمین از هرگونه گیاه و مواد پاکسازی شود و جنس خاک جهت آنالیز تحمل فشارهای وارده نیز بررسی شود. سپس به وسیله‌ی دوربین‌های نقشه‌برداری، سطح تراز شود (چون اگر سطح تراز نباشد و بخواهیم سطح را بعد از بتن‌ریزی تراز کنیم، حجم بتن مصرفی زیاد می‌شود). برای صاف کردن سطح زمین و فشرده‌سازی خاک از غلتک‌های راهسازی یا دستگاه‌های کمپکتور استفاده می‌شود.
• بتن مِگر: برای اینکه آب بتن کف‌سازی توسط خاک جذب نشود و همچنین سطح زمین تراز و یکدست باشد و از رشد گیاهان و ورود حشرات موذی به کفسازی سوله جلوگیری شود و همینطور استحکام خاک افزایش یابد، از یک لایه بتن با عیار پایین استفاده می‌شود.
• آرماتوربندی کف: آرماتوربندی کف و ایجاد شبکه‌ی میلگرد باید با توجه به نقشه‌های سازه که توسط مهندسین ارائه شده، انجام شود. در این مرحله باید به کاور میلگرد دقت شود. برای حفظ کاور میلگرد با بتن مگر از اسپیسر استفاده می‌شود.
• قالب‌بندی سطح: بعد از انجام آرماتوربندی، قالب‌های مناسب، دور تا دور سوله بر روی زمین بسته می‌شود.
• بتن‌ریزی: در این مرحله باید به شرایط بتن‌ریزی و استفاده از مواد افزودنی به بتن و اضافه کردن آب در هنگام حمل بتن، دقت شود. بتن‌های ریخته شده باید توسط شخص و یا دستگاه بر روی سطح پهن شود. در این مرحله باید دقت شود که اگر هوا سرد باشد باید نسبت آب به سیمان بیشتر از 50% نباشد.
• ماله پروانه‌ای: در این مرحله برای رسیدن به سطح صاف و یکدست از انواع ماله‌های پروانه‌ای استفاده می‌شود.
• عمل‌آوری بتن: یکی از مهم‌ترین کارها بعد از بتن‌ریزی، عمل‌آوری بتن است. این مرحله‌ی نهایی کار است و به عنوان مرحله‌ی آخر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مرحله بتن برای انجام واکنش هیدراسیون نیاز به رطوبت کافی و دمای مناسب دارد. اگر این مرحله به درستی انجام نشود، خسارت غیرقابل جبرانی به کارفرما وارد می‌کند. روش‌های عمل‌آوری بتن یا همان کیورینگ بتن شامل دو روش عمل‌آوری با آب و عمل‌آوری با عایق است.

عمل آوری بتن کفسازی سوله با آب

روش غرقاب کردن: در این روش همان‌گونه که از اسمش پیداست دال بتنی را غرق آب می‌کنند. به این گونه که در اطراف بتن قاب‌هایی نصب می‌شوند که آب روی سطح بتن جمع شود. دمای آب نیز باید بررسی شود که در محدوده‌ی مورد نظر باشد.

روش پاشیدن آب: در این روش این مورد مهم است که پیوسته آب روی بتن اسپری شود. اگر این کار نامنظم باشد، سطح بتن در اثر تر و خشک شدن‌های متوالی ترک برمی‌دارد.

روش استفاده از سطح خیس: در این روش با استفاده از گونی و حصیر خیس، سطح بتن دائما مرطوب نگه‌ داشته می‌شود.

عمل آوری بتن کفسازی سوله با عایق

روش استفاده از پلاستیک یا نایلون: در این روش بر روی سطح بتن‌ریزی شده نایلون و ورق‌های پلاستیکی کشیده می‌شود که از هدر رفت آب داخل بتن جلوگیری شود. البته در این روش ممکن است به خاطر تعرق بتن و ریختن این آب جمع شده روی نایلون بر روی سطح بتن، باعث ناصاف شدن سطح آن شود.

روش ایجاد درز: برای جلوگیری از ترک بتن در اثر انقباض و انبساط، لازم است درزهایی روی سطح بتن ایجاد کرده و این درزها را با مواد پرکننده‌ی مخصوص پر کنند.

اشاره به این نکته حائز اهمیت است که کفسازی سوله مرسوم یا معمول از جنس بتن‌آرمه اجرا می‌شود و با توجه به کاربری سوله لایه‌ی نهایی کف سوله از مصالح مناسب انتخاب می‌شود. ولی در برخی از سوله‌های با کاربری خاص مثل کارخانه‌های فولاد بتن مصلح در برابر حرارت زیاد مقاومت خوبی نداشته و نیاز به کفسازی سوله مخصوص داریم که باید به صورت خاص از ترکیب مصالح مختلف مانند بتن، لایه‌های نسوز و قطعات فلزی طراحی شود.

انواع پوشش کفسازی سوله

در انتخاب نوع پوشش باید به هدف ساخت سوله دقت شود که متناسب با کاربری آن باشد و در عین حال از دوام کافی برخوردار و مقرون به صرفه باشد.

از عوامل موثر بر انتخاب نوع کفپوش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مقاومت در برابر آتش‌سوزی و مواد شیمیایی
2. مقاومت در برابر سایش
3. مقاومت در برابر بار ناگهانی و ترک خوردگی
4. ایمنی و راحتی در حرکت (سُر نباشد)
5. نمای مناسب
6. نوع زیرسازی
7. سلیقه‌ی شخصی
8. هزینه‌ی ساخت و نگهداری

اشاره به این نکته حائز اهمیت است که هیچ پوششی وجود ندارد که تمامی موارد ذکر شده را تامین کند، اما بسته به ایمنی و اولویت‌بندی کارفرما بهترین نوع کف‌پوش انتخاب می‌شود.

کفپوش‌های صنعتی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. کفپوش‌های پایه سیمانی
2. کفپوش‌های پایه پلیمری

کفپوش‌های پایه سیمانی معمول شامل: کفپوش بتن سخت، کفپوش بتن سخت رنگی، کفپوش بتن مسلح، کفپوش آرملات است. همچنین از جمله کفپوش‌های پایه پلیمری معمول می‌توان به کفپوش اپوکسی صنعتی، کفپوش پلی اورتان، کفپوش صنعتی ورزشی pvc،  کفپوش پلی متیل متاکریلات یا آکریلات اشاره کرد.

در ادامه تمامی موارد ذکر شده را شرح داده و مزایا و معایب هر کدام را بررسی خواهیم کرد.

• کفپوش آرملات: این کفپوش که از جنس بتن است، مقاومت و دوام بالایی در برابر بارهای ترافیکی و فرسایش دارد. ضخامت این نوع کفپوش بین 1 تا 2 سانتی‌متر است که حتما باید روی بتن تازه اجرا شود. (بتن تازه یعنی زیر 8 ساعت از بتن‌ریزی گذشته باشد.) در غیر این‌صورت باید حدود 8 سانتی‌متر دیگر بتن‌ریزی انجام شود و روی آن آرملات اجرا شود. در واقع آرملات از کانی‌های معدنی سخت و سرباره‌های صنعتی است که قطر سنگدانه‌های آن بین 0 تا 5 میلی‌متر بوده و طبق استانداردهای بین‌المللی تهیه می‌شود.

• کفپوش بتن سخت و بتن سخت رنگی: این نوع کفپوش نوعی ترکیب پودری سیمانی است که در واقع به دو روش ملاتی و خشکه‌پاشی می‌تواند روی بتن تازه اجرا شود و دوام سطوح کف‌سازی را بیشتر کند. سپس با روش‌های ماله‌کشی (اصولا پروانه‌ای) سطح یکپارچه می‌گردد. در این روش می‌توان از پودرهای رنگی جهت زیباتر شدن کف استفاده کرد.
• کفپوش بتن مسلح: همان کفسازی لایه‌ی زیرین که با ماله پروانه سطح آن صاف و یکدست می‌شود، به عنوان کفپوش استفاده می‌شود.
• کفپوش اپوکسی: از این کفپوش‌ها اصولا برای کفسازی سوله‌های تجاری و صنعتی و انبارها، برای حفظ شرایط تمیز و ایمن برای کارگران استفاده می‌شود. ضعف این کفپوش‌ها طول عمر پایین آن‌هاست که با اجرای آن‌ها روی سطوح بتنی دوام آن‌ها را بالا می‌برند. از مزایای این نوع کفپوش‌‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
  • سطحی براق ایجاد می‌کند که می‌تواند روشنایی مناطق داخلی را افزایش دهد.
  • نصب سریع و آسان، بدون نیاز به چیدمان، برش چسب‌های اضافی یا ابزار و تجهیزات خاص
  • تمیز کردن آسان
  • مقاوم در برابر لکه‌های روغن و آب
  • به دلیل سطح یکپارچه‌ای که دارد باعث می‌شود در مقابل اسید دوام داشته باشد.
  • سطح مقاوم ایده‌آل در برابر مواد شیمیایی در کارخانه‌های تولیدی

• کفپوش صنعتی ورزشی pvc: این کفپوش‌ها بسیار انعطاف‌پذیر هستند و نصب ساده‌ای دارند. برای اتصال آن‌ها از دوخت حرارتی پلی‌اتیلن استفاده شده و به صورت رول مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضخامت این کفپوش‌‌ها 5 میلی‌متر است و از ضخامت بیشتر آن‌ها برای سالن‌های فوتسال استفاده می‌شود. معمولا روی آن‌ها یک لایه پلی‌یورتان استفاده می‌شود که از سایش و رشد قارچ و باکتری جلوگیری کنند. از مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • سطح نرمی دارند که از آسیب ورزشکاران هنگام ضربه با زمین جلوگیری شود.
  • دارای اصطکاک خوبی هستند و از لیز خوردن بر روی سطح جلوگیری می‎کنند.
  • در برابر تردد مقاوم هستند.
  • سطحی نفوذناپذیر در مقابل آب و رطوبت دارند.
• کفپوش پلی‌اورتان (پلی‌یورتان): از این نوع کفپوش‌ها در صنایع غذایی، پتروشیمی، انبار، فرودگاه‌ها، کشتارگاه‌ها و صنایع بسیاری استفاده می‌شود. از این نوع کفپوش‌ها اصولا در مکان‌های مسقف استفاده می‌شود و برای اجرای آن‎ها در محیط باز باید از نوع پلی‌اورتان uv استفاده شود و همچنین بتن زیرین، رطوبت بالایی نداشته باشد و دارای خلل و فرج نباشد. این کفپوش دارای مزایا و معایب زیر است:

مزایا:

• • در مقابل رطوبت عملکرد خوبی دارند.
  • در مقابل لغزندگی و سایش نیز عملکرد خوبی دارند.
  • در برابر ترک خوردن مقاوم هستند.
  • در برابر بارهای ناگهانی و سنگین نیز مقاوم هستند.

معایب:

• • معمولا هزینه‌ی این کفپوش‌ها گران است.
  • سرعت اجرای پایینی دارد.
• کفپوش پلی متیل متاکریلات (آکریلات): یکی از سخت‌ترین و محکم‌ترین پلیمرها هستند که شفافیتی حتی بالاتر از شیشه دارند. سطح آن‌ها صیقلی و براق و مقاوم در برابر عوامل جوی و پرتو نور خورشید است. مقاومت بالایی در برابر عوامل شیمیایی دارند به همین دلیل برای محیط‌های تولید صنایع غذایی مناسب هستند. از مزایای این کفپوش می‌توان به قابلیت اجرا روی تمامی سطوح (بتنی، سرامیک، آسفالت و سنگ) و بهره‌برداری سریع (2 ساعت پس از اجرا) اشاره کرد.

هزینه کفسازی سوله

برای تعیین قیمت کفسازی سوله عوامل زیادی تاثیرگذار هستند که برخی از آنها عبارتند از:

• مساحت کف سوله
• نوع خاک محل پروژه
• ضخامت دال اجرایی
• وزن میلگرد استفاده شده
• مکان سوله و فاصله از کارگاه‌های آماده‌سازی بتن
• انتخاب نوع کفپوش بر اساس نوع کاربری

به علت مواردی که ذکر شد، نمی‌توان قیمت مشخصی برای کفسازی سوله مشخص کرد. بهتر است تخمین این مورد را بعد از اتمام نقشه‌ها و تمامی عواملی که گفته شد به متخصصین ما بسپارید.

چه کفپوشی برای چه سوله‌ای مناسب است؟

پس از اجرای زیرسازی اولیه که تقریبا برای همه سوله‌ها (به جز پروژه‌های خاص) یکسان است به سراغ کفپوش نهایی می‌رویم.

ولی بین گزینه‌هایی که داریم چگونه انتخاب کنیم که چه کفپوشی برای پروژه‌ی ما مناسب است؟ در ادامه برایتان توضیح خواهیم داد.

دسته‌ی اول: کفسازی سوله با بتن سخت و بتن سخت رنگی

برای کارخانه‌های صنعتی سنگین مثل کفسازی سوله‌ی کارخانه‌ی خودروسازی، کارخانه‌ی تولید لوازم خانگی، سالن تراشکاری، کارخانه‌ی تولید قطعات صنعتی، کارخانه‌ی آب معدنی، انبار لوازم خانگی، کارخانه‌ی تولید شکر و قند و نمک، کارخانه‌ی دخانیات، کارخانه‌ی ذوب آهن و نورد، انبار دارویی و در کل کارخانه‌هایی که استاندارد G.M.P برای آن‌ها حائز اهمیت نیست.

دسته‌ی دوم: کفسازی سوله با کفپوش اپوکسی بهداشتی

برای کارخانه‌ی تولید لوازم آرایشی بهداشتی، کارخانه‌ی داروسازی انسانی و دامی، کفسازی بیمارستان و اتاق عمل، کارخانه‌ی تولید قطعات پزشکی، کارخانه‌ی تولید سلفون و مواد حساس به گرد و غبار، کارخانه‌ی تولید مواد شیمیایی، کارخانه‌ی تولید مواد اسیدی، کارخانه‌ی تولید مواد غذایی، کفسازی سوله‌های آشپزخانه‌های صنعتی، کارخانه‌ی تولید سرنگ و مصارف پزشکی، کارخانه‌ی تولید لنز، کارخانه‌ی تولید بلور و شیشه، کارخانه‌ی تولید کاغذ و سالن چاپ، کارخانه‌ی تولید قطعات ارتوپدی و دندانسازی و به طور کلی کارخانه‌هایی که باید مطابق دستور G.M.P رفتار کنند و آنتی‌باکتریال و بهداشتی بودن در آنها اولویت بالایی دارد.

برای هر مورد ذکر شده بسته به هدف سوله می‌توان کفپوش اپوکسی ضد اسید، آنتی‌باکتریال و … استفاده کرد.

دسته‌ی سوم: کفسازی سوله با کفپوش پلی اورتان

برای کارخانه‌ی تولید لبنیات، سوله‌ی سردخانه، انبار مواد غذایی فاسد شدنی، سالن‌های ورزشی و کفسازی سوله کارخانه‌هایی که با اسید لاکتیک سر و کار دارند و با تغییرات دمایی شدید مواجه هستند و همچنین بهداشتی و آنتی‌باکتریال بودن برای آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، می‌توان از این نوع کفپوش استفاده کرد. همینطور در سالن‌های روباز که در معرض نور خورشید هستند نیز می‌توان از کفپوش پلی اورتان از نوع ضد اشعه  (Anti uv) استفاده کرد.

با وجود فونداسیون چه نیازی به کف‌سازی سوله است؟

شاید برای شما هم سوال پیش بیاید که چرا با وجود فونداسیون باز نیاز داریم که سوله را با بتن‌آرمه کف‌‌سازی کنیم؟

با توجه به اینکه اکثر پی‌های سوله‌ها از نوع منفرد و با ضخامت بالا زیر ستون‌های اصلی اجرا می‌شود (به دلیل اینکه سوله‌ها وزن و ارتفاع کمی دارند برای جلوگیری از بلندشدگی سازه در مقابل نیروی باد، فونداسیون آن‌ها را با ضخامت بالاتری اجرا می‌کنند.)، در سایر قسمت‌های سوله که پی وجود ندارد ما احتیاج داریم در سرتاسر کف مقاومت کافی برای ابزارآلات و تجهیزات سنگین و تردد ترافیک و … داشته باشیم. اگر بخواهیم از پی گسترده استفاده کنیم از لحاظ اقتصادی به صرفه نبوده و عملا فونداسیون پروژه بسیار سنگین می‌شود. به این علت ما از دال بتنی با ضخامت معمولا 15 الی 20 سانتی‌متر برای مهار بار وارده از موارد ذکر شده اجرا می‌کنیم.