سقف عرشه فولادی یکی از پرکاربردترین سقف‌های مناسب برای ساختمان‌های فولادی است که نکات طراحی و اجرایی بسیاری دارد. در این مقاله جامع سعی داریم با این سیستم سقف بیشتر آشنا شویم.
اجزای سقف عرشه فولادی
این سیستم سقف از ورق‌های گالوانیزه عرشه، دال بتنی و برشگیرها تشکیل می‌شود. ورق‌های عرشه فولادی نقش مهمی در ایجاد سقف دارند که در فرایند تولید این ورق‌ها باید استاندارد لازم در نظر گرفته شود تا در مراحل حمل و نصب در محل سقف دچار آسیب نشوند. شکل این ورق‌ها به صورت ذوزنقه‌ای و موجدار است که این شکل‌ها مزایای زیادی در سیستم سقف دارد. پوشش ورق‌های عرشه فولادی از جنس روی است که قبل از فرم دادن ورق‌ها، بر روی هر دو سطح ورق ریخته می‌شود.
- عرشه فولادی
عرشه فولادی یا متال دک (Metal Deck) به ورق‌های موجداری گفته می‌شود که برای اجرای سقف ساختمان‌های فولادی به کار می‌رود. این ورق‌ها وزن بسیار سبکی داشته و به راحتی در محل سقف نصب می‌شوند. همچنین هزینه و مقاومت این ورق‌ها نیز، بسیار مناسب است. طراح سازه در مرحله تهیه نقشه‌های سازه بایستی مشخصات این ورق‌ها را مدنظر بگیرد و براساس آنها، طراحی سازه را انجام دهد.
- برشگیرها
برشگیر یا گل‌میخ وظیفه اتصال دال بتنی به تیرهای فولادی اصلی را دارد تا نیروی وارد شده بر سیستم سقف بین دال بتنی و اسکلت فولادی تقسیم شود. به همین دلیل، گل‌میخ‌ها را باید از ورق عرشه فولادی عبور داده و به تیر اصلی جوش داد. این جوشکاری به روش قوس الکتریکی انجام می‌شود. کاربرد دیگر برشگیرها، جلوگیری از لغزش بتن بر روی ورق عرشه فولادی است.
- آرماتور جمع‌شدگی و حرارت
پس از نصب گل‌میخ‌ها، آرماتورهای حرارت و جمع‌شدگی بر روی عرشه فولادی، به صورت شبکه‌ای نصب و به گل‌میخ‌ها متصل می‌شود تا از جمع‌شدگی بتن جلوگیری کند.
- بتن
آخرین مرحله اجرای سقف عرشه فولادی، بتن‌ریزی است که بتن با قرارگیری در قسمت فرورفته ورق‌های عرشه، یک سقف یکپارچه و کامپوزیتی ایجاد می‌کند. در اکثر موارد از بتن معمولی برای سقف عرشه فولادی استفاده می‌شود. از مزایای این سقف آن است که می‌توان چندین سقف را به طور همزمان بتن‌ریزی کرد.
- تیرهای فرعی
برای دهانه‌های تا 3 متر، سقف عرشه فولادی نیازی به شمع‌بندی یا تیر فرعی ندارد. اما برای دهانه‌های بلندتر، معمولا از تیرهای فرعی برای نگهداری عرشه فولادی و جلوگیری از خم شدن آنها، در نظر گرفته می‌شود.
مراحل اجرای سقف عرشه فولادی
- جانمایی ورق فولادی
- نصب ورق‌ها و فلاشینگ
- اتصال ورق عرشه به تیر توسط گل‌میخ
- آرماتوربندی
- اتصال شبکه آرماتور به گل‌میخ
- بتن‌ریزی
نکات اجرایی
در مراحل مختلف اجرای سیستم سقف عرشه فولادی، نکات مهمی باید در نظر گرفته شود تا در نهایت، سقف مطابق با نقشه‌های سازه و استاندارد های موجود اجرا شود. در ادامه به تعدادی از این نکات مهم اشاره می‌کنیم:
- از آنجایی که ورق‌های عرشه فولادی سبک بوده و به راحتی قابل آسیب دیدن هستند، در فرایند حمل و انبار این ورق‌ها در محل سازه، باید دقت کافی به کار گرفته شود تا بدون هیچ آسیبی به محل نهایی سقف انتقال داده شوند.
- انتخاب نوع و مشخصات ورق عرشه فولادی از وظایف طراح سازه است که باید با توجه به شرایط سازه، بهترین ورق عرشه را انتخاب کند.
- اگر ورق‌های عرشه فولادی به جای گالوانیزه، رنگ شده باشند، باید احتمال وجود شعله آتش در نزدیکی این ورق‌ها بررسی شود و در صورت وجود احتمال آتش‌سوزی، از پوشش ضد حریق بر روی ورق‌های سقف استفاده شود.
- برای درگیری بهتر بتن با ورق عرشه، طول گل‌میخ‌ها باید براساس ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان انتخاب شود تا عملکرد کل سیستم سقف مناسب باشد.
- برای جوش دادن گل‌میخ‌ها به تیر اصلی از دو روش می‌توان استفاده کرد. روش مستقیم یا از روی ورق فولادی که معمولا در روش دوم از یک حلقه سرامیکی برای تشکیل حوضچه مذاب استفاده می‌شود.
- برای افزایش سرعت اجرای این سقف می‌توان از مش‌های آماده آرماتور استفاده کرد. همچنین در صورت استفاده از بتن الیافی، در بیشتر نقاط سقف، دیگر نیازی به آرماتور نخواهد بود.
مزایا و معایب سقف عرشه فولادی
سیستم سقف عرشه فولادی نیز مانند سایر سیستم‌ها، مزایا و معایبی دارد که در ادامه به صورت مختصر بررسی می‌شود.
مزایا
- به دلیل سبکی این سیستم سقف، حمل و نصب قطعات بدون جرثقیل و با دست انجام می‌شود که همین موضوع سرعت اجرای این سقف را بسیار بالا می‌برد.
- سیستم سقف عرشه فولادی تا دهانه 3 متری نیازی به شمع‌بندی و یا تیر فرعی ندارد. با توجه به پایداری این سقف، می‌توان چندین طبقه را به طور همزمان اجرا نمود.
- ضخامت این سقف از سایر سقف‌ها کمتر بوده که باعث صرفه‌جویی در هزینه و مصالح مصرفی می‌شود.
معایب
- یکی از عمده‌ترین مشکلات این سیستم سقف، لرزش به هنگام بهره‌برداری است که حس ایمنی را برای ساکنین ساختمان کاهش می‌دهد.
- ورق‌های عرشه فولادی در صورتی که گالوانیزه نباشند، نیاز به پوشش محافظ در برابر آتش دارند.
- ورق‌های فولادی عرشه در برابر رطوبت حساس بوده و نیاز به مراقبت ویژه دارند.
- به دلیل ضخامت کم سقف امکان عبور صدا وجود دارد.
- این سیستم سقف برای ساختمان‌های فولادی مناسب است و در ساختمان‌های بتنی اجرای بسیار سختی دارد.
نتیجه‌گیری
سقف عرشه فولادی برای استفاده در سازه‌های فولادی بسیار مناسب بوده، زیرا با اسکلت سازه هم جنس است. برخلاف سقف‌های بتنی که اجرای سخت‌تری دارند، سیستم سقف عرشه فولادی به راحتی نصب و اجرا می‌شود. تنها مشکل عمده این سقف لرزش به خاطر ضخامت کم آن است که در صورت حساسیت ساکنین می‌توان از گزینه‌های دیگر سقف مانند تیرچه بلوک یا کرومیت استفاده کرد.ؤالا و ابهامات خود در زمینه طراحی سازه را از کارشناسان ما