سقف تیرچه بلوک
یکی از پرکاربردترین سقف‌های ساختمانی در کشور ما، سقف تیرچه بلوک است که در روند طراحی سازه هر پروژه اولین گزینه مناسب در دسترس برای طراح سازه است. در این مقاله قصد داریم به معرفی سقف تیرچه بلوک و مزایا و معایب آن بپردازیم.
سقف تیرچه بلوک بتنی به خاطر هزینه کمتر نسبت به سقف‌های دیگر، نیروی کار زیاد، در دسترس بودن مصالح و اجرای سریع، طی سال‌های اخیر، بسیار رواج پیدا کرده و بیشترین استفاده را هم در سازه فولادی و هم سازه بتنی داشته است. با اینکه مصالح اصلی این سقف از جنس بتن است، درگیری خوبی با اسکلت فلزی نداشته و ممکن است با مشکلاتی روبرو شود. اما با تغییرات خوبی که در نوع تیرچه‌های سقف تیرچه بلوک ایجاد شده، این مشکل تا حد زیادی برطرف شده است. در ادامه به معرفی اجزای سقف تیرچه بلوک می‌پردازیم.
اجزای سقف تیرچه بلوک
- تیرچه
تیرچه‌های مورد استفاده در سقف تیرچه بلوک از لحاظ جنس مصالح به 2 دسته بتنی و فولادی با جان باز تقسیم می‌شود، که به تیرچه‌های فلزی، کرومیت هم گفته می‌شود.
تیرچه‌های بتنی خود به 2 دسته خرپایی و پیش‌تنیده تقسیم می‌شود که نوع خرپایی بیشترین کاربرد را در بین تیرچه‌ها دارد.
وظیفه اصلی تیرچه‌ها انتقال بار سقف تیرچه بلوک به تیرهای اصلی است که به صورت یک عضو خمشی این بار را تحمل می‌کنند. تیرچه‌ها قبل از بتن‌ریزی، وزن خود، بلوک‌ها و کارگران را تحمل می‌کنند و پس از بتن‌ریزی، وزن بتن هم به بارهای قبلی اضافه می‌شود که تیرچه‌ها با کمک جک‌های زیر سقف کل این بارها را تحمل می‌کنند.
تیرچه‌های خرپایی از سه قسمت فولادی و یک قسمت بتنی تشکیل می‌شوند: میلگردهای پایینی، خرپا، میلگرد بالایی و قسمت بتنی که به پاشنه تیرچه معروف است. در بعضی از این تیرچه‌ها قالب پاشنه، از جنس سفال استفاده می‌شود که بعد از بتن‌ریزی، همراه تیرچه باقی می‌ماند. در این صورت به این تیرچه‌ها فوندوله‌دار می‌گویند.
تیرچه‌های پیش‌تنیده به صورت کامل بتنی هستند. قبل از ساخت تیرچه، سیم‌های فولادی از داخل تیرچه عبور داده شده و تحت کشش قرار می‌گیرد و پس از بتن‌ریزی تیرچه، سیم‌های فولادی رها می‌شود تا تیرچه تحت فشار قرار گرفته و تحمل نیروی کششی بیشتری داشته باشد. تیرچه‌های پیش‌تنیده برای دهانه‌های بلند، بسیار مناسب هستند.
اما نوع دیگر تیرچه‌ها، تیرچه‌های فلزی که به آنها کرومیت می‌گویند، معمولا برای سازه‌های فولادی مناسب هستند. این تیرچه‌ها به دلیل پاشنه‌های فلزی که دارند به راحتی به اسکلت سازه‌ی فولادی ما جوش می‌شوند.
تفاوت تیرچه‌ها:
- تیرچه‌های کرومیت به تنهایی پایدار هستند و هنگام اجرای سقف نیاز به شمع بندی (جک زیر سقف) ندارند. دلیل این موضوع این است که تیرچه‌های بتنی قادر به تحمل وزن بتن خیس نیستند و باید در فواصل یک متری زیر تیرچه‌ها، شمع قرار دهیم تا وقتی که بتن به مقاومت کافی برسد و سپس شمع‌ها را باز کنیم ولی تیرچه‌های کرومیت قادر به تحمل وزن بتن خیس هستند.
- تیرچه‌ی بتنی پاشنه‌ی بتنی دارند در حالی که تیرچه‌های کرومیت از یک تسمه در پایین، با میلگردهای زیگزاگی که نبشی بالا را به تسمه پایین متصل می‌کنند، تشکیل می‌شوند.
- تیرچه‌های کرومیت سرعت اجرای بالایی دارند و در سازه‌های فلزی می‌توان همزمان چند سقف را با هم اجرا کرد (که توصیه می‌شود حداکثر سه سقف را همزمان بتن‌ریزی کنیم.) ولی تیرچه‌های بتنی سرعت اجرای آهسته‌ای دارند و دلیل آن هم لزوم شمع‌بندی زیر سقف‌ها است، که باعث می‌شود طبقه به طبقه اجرا شوند.
- فاصله‌ی تیرچه‌ها در سقف تیرچه بلوک، ۵۰ سانتی‌متر است ولی در سقف تیرچه کرومیت ۷۰ سانتی‌متر است که این موضوع باعث می‌شود تعداد تیرچه‌های کمتری در سقف کرومیت استفاده شود.
- اگر تیرچه‌های کرومیت را با بلوک‌های یونولیتی استفاده کنیم، وزن سازه فوق‌العاده پایین می‌آید که باعث می‌شود در برابر زلزله عملکرد بهتری داشته باشد ولی وزن تیرچه‌های بتنی از وزن تیرچه‌های کرومیتی بیشتر است و وزن سقف را بیشتر می‌کند.
- سقف تیرچه بلوک دارای قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به سقف تیرچه کرومیت است. این تفاوت در حدود ۵۰% می‌باشد.
برای آشنایی بیشتر با تیرچه‌ها می توانید مقاله انواع تیرچه‌های سقف تیرچه بلوک را مطالعه کنید.
