مزایا و معایب سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک یکی از رایج‌ترین سقف‌های مورد استفاده در کشور ماست که به دلیل راحتی اجرا و هزینه پایین‌تر نسبت به سایر سیستم‌های سقف، مورد توجه بسیاری از سازندگان ساختمان قرار گرفته است. در این نوع سقف تیرچه‌ها به عنوان تیر فرعی عمل می‌کنند و فاصله‌ی بین آن‌ها عموما با بلوک پر می‌شود. این سقف‌ها هم در اسکلت بتنی و هم در اسکلت فولادی کاربرد دارند. اجزای اصلی تشکیل دهنده‌ی آن شامل آرماتور تقویتی، میلگرد حرارتی، بتن، بلوک پرکننده و تیرچه است.
انواع بلوک‌های مورد استفاده در این نوع سقف عبارت است از:
- بلوک سیمانی
- بلوک سفالی
- بلوک یونولیت (پلی استایرن)
- بلوک ترکیبی (سیمانی + یونولیت)
تیرچه‌های مورد استفاده در سقف تیرچه بلوک از لحاظ جنس مصالح به ۲ دسته بتنی و فولادی با جان باز تقسیم می‌شود، که به تیرچه‌های فلزی، کرومیت هم گفته می‌شود.
تیرچه‌های بتنی خود به ۲ دسته خرپایی و پیش‌تنیده تقسیم می‌شود که نوع خرپایی بیشترین کاربرد را در بین تیرچه‌ها دارد.
وظیفه اصلی تیرچه‌ها انتقال بار سقف به تیرهای اصلی است که به صورت یک عضو خمشی این بار را تحمل می‌کنند. تیرچه‌ها قبل از بتن‌ریزی، وزن خود، بلوک‌ها و کارگران رو تحمل می‌کنند و پس از بتن‌ریزی، وزن بتن هم به بارهای قبلی اضافه می‌شود که تیرچه‌ها با کمک جک‌های زیر سقف کل این بارها را تحمل می‌کنند.
تیرچه‌های خرپایی از سه قسمت فولادی و یک قسمت بتنی تشکیل می‌شوند: میلگردهای پایینی، خرپا، میلگرد بالایی و قسمت بتنی که به پاشنه تیرچه معروف است. در بعضی از این تیرچه‌ها قالب پاشنه، از جنس سفال استفاده می‌شود که بعد از بتن‌ریزی، همراه تیرچه باقی می‌ماند. در این صورت به این تیرچه‌ها فوندوله‌دار می‌گویند.
تیرچه‌های پیش‌تنیده به صورت کامل بتنی هستند. قبل از ساخت تیرچه، سیم‌های فولادی از داخل تیرچه عبور داده شده و تحت کشش قرار می‌گیرد و پس از بتن‌ریزی تیرچه، سیم‌های فولادی رها می‌شود تا تیرچه تحت فشار قرار گرفته و تحمل نیروی کششی بیشتری داشته باشد. تیرچه‌های پیش‌تنیده برای دهانه‌های بلند، بسیار مناسب هستند.
اما نوع دیگر تیرچه، کرومیت است که معمولا در سازه‌های فولادی استفاده می‌شود چون به راحتی به اسکلت فلزی جوش می‌شود. در این تیرچه برخلاف تیرچه بتنی خرپایی، پاشنه از جنس فولاد است.
این سقف‌ها مزایا و معایبی دارند که عبارتند از:
مزایا:
- عایق حرارتی و صوتی
- مصرف نسبتا کمتر فولاد
- صرفه‌جویی در مصرف بتن
- صرفه‌جویی در هزینه قالب‌ها
- عدم نیاز به تخصص بالا برای اجرا
- در دسترس بودن مصالح در همه جای ایران
- سرعت اجرای بالا
معایب:
- محدودیت طول دهانه قابل پوشش
- سختی و صلبیت کمتر نسبت به سایر سقف‌ها
- برای سقف‌های مثلثی و قوسی جوابگو نیست
- امکان شکستن پاشنه تیرچه بتنی در حین اجرا
- ایجاد ترک در لایه گچ زیر سقف به دلیل خیز منفی