مدیربلوک سقفی، عضوی است که بین تیرچه‌های سقف تیرچه بلوک قرار داده می‌شود. این المان نقش سازه‌ای ندارد و فقط جهت شکل گرفتن مقطع سقف به صورت توخالی به کار می‌رود. بلوک‌های سقفی در انواع مختلفی تولید می‌شود و با توجه به نوع مواد استفاده شده، ابعاد، شکل و خصوصیات فنی، می‌توانند در نوعی ساختمانی خاص مورد استفاده قرار گیرند. در این مقاله، به بررسی انواع بلوک سقفی و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم. هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع برای انتخاب و استفاده از بلوک سقفی مناسب است.
در سقف تیرچه بلوک معمولا 4 مدل بلوک استفاده می‌شود : بلوک سیمانی، بلوک سفالی، بلوک یونولیتی و بلوک ترکیبی.
بلوک سقفی سیمانی
یکی از پرکاربردترین بلوک‌های سقفی هستند. این نوع بلوک از سیمان پرتلند، ماسه و آب تشکیل شده است و در دو نوع توپر و توخالی استفاده می‌شود. از این نوع بلوک هم در سقف و هم در دیوار استفاده می‌شود. در این بخش چند نمونه از بلوک سیمانی را بررسی می‌کنیم.
بلوک بتنی
بلوک بتنی از موادی مانند بتن سبک یا بتن معمولی تولید می‌شود. این بلوک‌ها به دلیل مقاومت و پایداری بالا، مورد توجه قرار می‌گیرند. بلوک سقفی بتنی از نوع‌های مختلفی شامل بلوک سقفی بتنی یکپارچه، بلوک سقفی بتنی متراکم و بلوک سقفی بتنی سبک تولید می‌شوند.
بلوک فیبر سیمان
بلوک فیبر سیمان از موادی مانند سیمان، الیاف ساختمانی و مواد افزودنی تولید می‌شود. این نوع بلوک سقفی برای ساختمان‌هایی که نیاز به سازه‌های سبک و مقاوم دارند، مناسب است. این بلوک‌ها از نظر عملکرد حرارتی و عایق‌بری نیز عملکرد بسیار خوبی دارند.
بلوک کاشی
بلوک کاشی از مواد سرامیکی ساخته می‌شود. این بلوک‌ها به دلیل زیبایی، مقاومت در برابر سایش و عدم جذب آب، برای استفاده در ساختمان‌های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بلوک سیمانی
بلوک سیمانی از مخلوطی از سیمان و مواد معدنی دیگر تولید می‌شود. این بلوک‌ها مقاومت بالا و قابلیت انعطاف پذیری برای تحمل انقباض و تغییر حجم را دارند. از این بلوک‌ها به خصوص در ساختمان‌هایی که نیاز به طول عمر طولانی و مقاومت در برابر اثرات جوی دارند، استفاده می‌شود.
مزایای بلوک سیمانی
- مقاومت بالایی دارند
- در دسترس بودن در اکثر شهرها
- داشتن قیمت مقرون به صرفه
- مقاوم در برابر آتش‌سوزی
معایب بلوک سیمانی
- معمولا در حمل و نقل ضایعات زیادی دارند
- دوام پایین در مقابل رطوبت
- داشتن وزن بالا
بلوک سقفی سفالی
این بلوک‌ها در ابعاد متفاوتی تولید می‌شوند. معمولا سطح آن‌ها شیاردار است که میزان درگیری با بتن افزایش پیدا کند.
مزایای بلوک سفالی
- داشتن قیمت مناسب
- کیفیت و ابعاد یکسانی دارند
- مقاوم در برابر آتش‌سوزی
- عایق حرارت هستند
معایب بلوک سفالی
- سرعت اجرای پایین
- نفوذ بتن به داخل حفره‌ها و افزایش وزن سقف
- داشتن وزن زیاد
- در حمل و نقل ضایعات بسیار زیادی دارند و مقاومت پایینی دارند.
بلوک سقفی یونولیتی
این نوع بلوک سقفی از پلی استایرن با نام اختصاری EPS که نوعی پلیمر سفید رنگ است و به آن یک عامل فوم کننده اضافه شده، تولید می‌شود.
مزایای بلوک یونولیتی
- وزن خیلی کمی دارند
- داشتن مقاومت بالا
- حمل و نقل راحتی دارند
- عایق صدا و گرما هستند
- سرعت بالا و سهولت در اجرای سقف
معایب بلوک یونولیتی
- عدم مقاومت در برابر آتش‌سوزی (استفاده از نوع کندسوز آن، این مشکل را رفع کرده)
- تولید گازهای سمی هنگام آتش‌سوزی
- نمی‌توان گچ زیر سقف را مستقیما اجرا کرد و اول باید رابیتس اجرا شود و بعد گج کشی شود.
- اگر از اره برای برش استفاده کنیم خرده‌های یونولیت در کل سقف پخش می‌شوند.
بلوک سقفی ترکیبی
معمولا پیشنهاد می‌شود از این نوع بلوک در سقف‌های خود استفاده کنید. ساختار این نوع بلوک سقفی اینگونه است که نصف ارتفاع بلوک سقف را بلوک سیمانی و نصف دیگر آن را بلوک یونولیتی تشکیل می‌دهد. در نتیجه از مزایای هر دو نوع بلوک بهره‌مند می‌شوید.
عوامل مهم در انتخاب بلوک سقفی
- ویژگی‌های فنی
در انتخاب بلوک سقفی، باید به ویژگی‌های فنی آن توجه کرد. این ویژگی‌ها شامل مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه، عایق‌بری حرارتی، عایق‌بری صوتی و مقاومت در برابر آب و رطوبت است.
- ابعاد و شکل بلوک
ابعاد و شکل بلوک سقفی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. ابعاد بلوک باید با نیازهای سازه سازگاری داشته باشد و شکل بلوک نیز باید با طرح و نقش‌های مورد استفاده هماهنگی داشته باشد.
- هزینه و قیمت
هزینه و قیمت بلوک سقفی نیز در انتخاب آن مهم است. بلوک‌های سقفی مختلف قیمت‌های متفاوتی دارند و باید با توجه به بودجه مورد نظر، انتخاب صحیحی انجام شود.
راهنمای استفاده از بلوک سقفی
- توصیه‌های نصب
در نصب بلوک سقفی، باید دستورالعمل‌ها و راهنمای تولید کننده رعایت شود. نحوه نصب، استفاده از چسب و مهره‌بندی صحیح، میزان پیچیدگی نصب و سایر جزئیات باید مطابق با دستورالعمل‌ها انجام شود.
- مراقبت و نگهداری
بلوک‌های سقفی به منظور حفظ ظاهر و عملکرد بهتر باید مراقبت و نگهداری شوند. این شامل تمیز کردن منظم، رفع خراش‌ها، استفاده از محصولات نگهداری و تعمیر، و جلوگیری از آسیب‌های مکانیکی و شیمیایی است.
کاربردهای بلوک سقفی
- ساختمان‌های مسکونی
بلوک‌های سقفی برای ساختمان‌های مسکونی استفاده ویژه‌ای دارند. آن‌ها می‌توانند در ساخت و ساز و پوشش سقف‌ها، دیوارهای داخلی و نمای خارجی مورد استفاده قرار گیرند. - ساختمان‌های تجاری
بلوک‌های سقفی نیز برای ساختمان‌های تجاری مانند اداری، تجاری و صنعتی مناسب هستند. آن‌ها می‌توانند در کف‌پوش، دیوارها، نما و سقف‌های ساختمان استفاده شوند. - ساختمان‌های عمومی
بلوک‌های سقفی در ساختمان‌های عمومی مانند بیمارستان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها و هتل‌ها نیز استفاده می‌شوند. این بلوک‌ها می‌توانند به عنوان دیوارهای جداسازی، پوشش سقف و نمای خارجی استفاده شوند. - سازه‌های صنعتی
بلوک‌های سقفی مقاومت بالایی دارند و به همین دلیل برای سازه‌های صنعتی مانند کارخانه‌ها، سوله‌ها، انبارها و ساختمان‌های پتروشیمی استفاده می‌شوند. - پروژه‌های توسعه و بازسازی
در پروژه‌های توسعه و بازسازی ساختمان‌ها، بلوک‌های سقفی می‌توانند برای تغییرات ساختاری و بهبود عملکرد ساختمان استفاده شوند.
نتیجه‌گیری
بلوک سقفی یک عنصر حیاتی در سازه‌های ساختمانی است که با توجه به نوع و ویژگی‌های آن، می‌تواند تأثیر زیادی در عملکرد و ظاهر ساختمان داشته باشد. در انتخاب بلوک سقفی، لازم است به نیازها و مشخصات فنی سازه توجه کرده و با رعایت دستورالعمل‌ها، نصب و استفاده کنیم. همچنین، مراقبت و نگهداری صحیح از بلوک‌های سقفی، برای حفظ عمر مفید و عملکرد بهینه آن‌ها بسیار مهم است.
با اطلاعات ارائه شده در این مقاله، انتخاب و استفاده از بلوک سقفی مناسب برای نیازهای سازه ساختمانی بهبود خواهد یافت. با اینکه بلوک‌های سقفی دارای مزایا و کاربردهای فراوانی هستند، در انتخاب آن‌ها باید به نیازهای خاص پروژه، مشخصات فنی، بودجه و استانداردهای مربوطه توجه کرد. همچنین، رعایت دستورالعمل‌های نصب و نگهداری بلوک‌های سقفی بسیار مهم است تا از کارایی و عمر مفید بلوک‌ها بهره‌برداری صحیح شود.