به طور کلی نامنظمی در هر موضوعی باعث می شود رسیدن به هدف سختتر باشد. انواع نامنظمی در ساختمان نیز باعث ایجاد پدیدههایی مانند پیچش در ساختمان خواهد شد و می تواند طراحی را دشوارتر کند. بنابراین هرچه سازه منظمتر باشد طراحی آن راحتتر و عملکرد مطلوبتری خواهد داشت. از همین رو قصد داریم در ادامه به تمامی نامنظمی های ممکن در پلان بپردازیم.
نامنظمی در پلان
الف- نامنظمي هندسي: در مواردي كـه پـسرفتگـي هـمزمـان در دو جهـت در يكـي از گوشههاي ساختمان بيشتر از 20 درصد طول پلان در آن جهت باشد.
ب- نـامنظمي پيچشـي: در مـواردي كـه حـداكثر تغيير مكـان نسـبي در يـك انتهـاي ساختمان در هر طبقه، با احتساب پـيچش تصـادفي و بـا منظـور كـردن A= 1/0 بيشتر از 20 درصد متوسط تغيير مكان نسبي در دو انتهاي سـاختمان در آن طبقـه باشد. در اين موارد نامنظمي”زياد” و در مـواردي كـه ايـن اخـتلاف بيشـتر از 40 درصد باشد، نامنظمي”شديد” پيچشي توصيف ميشود .
نــامنظميهــاي پيچشــي تنهــا در مــواردي كــه ديــافراگمهــاي كــفهــا صــلب و يــا نيمهصلب هستند كاربرد پيدا ميكند.
پ- نامنظمي در ديافراگم: در مواردي كه تغيير ناگهاني در مساحت ديـافراگم، بـه ميـزان مجموع سطوح بازشوي بيشتر از 50 درصد سطح طبقه، و يا تغيير ناگهاني در سـختي ديافراگم، به ميزان بيشتر از 50 درصد سختي طبقات مجاور، وجود داشته باشد.
ت- نامنظمي خارج از صفحه: در مواردي كه در سيستم باربر جـانبي انقطـاعي در مسـير انتقال نيروي جانبي، مانند تغيير صفحه، حداقل در يكي از اجزای بـاربر جـانبي در طبقات، وجود داشته باشد.
ث- نامنظمي سيستمهاي غير موازي: در مواردي كه بعضي اجزاي قائم باربر جانبي بـه موازات محورهاي متعامد اصلي ساختمان نباشد.
نامنظمي در ارتفاع
الف- نامنظمي هندسي: در مواردي كه ابعاد افقي سيسـتم بـاربر جـانبي در هـر طبقـه بيشتر از 130 درصد آن در طبقات مجاور باشد.
ب- نامنظمي جرمي: در مواردي كه جرم هـر طبقـه بيشـتر از 50 درصـد بـا جـرمهـاي طبقات مجاور تفاوت داشته باشد.
طبقات بام و خرپشته از اين تعريف مستثنا هستند.
پ- نامنظمي قطع سيستم باربرجانبي: در مواردي كه جزئي از سيستم باربر جانبي در ارتفاع قطع شده باشد، به طوري كه آثار ناشي از واژگوني روي تيرها، دالهـا، سـتونهـا و ديوارهاي تكيهگاهي تغييراتي ايجاد كند.
ت- نامنظمي مقاومت جانبي: در مواردي كه مقاومت جانبي طبقـه از 80 درصـد مقاومـت جانبي طبقه روي خود كمتر باشد، چنين طبقهاي اصطلاحاً “طبقه ضعيف” ناميده ميشود. در مواردي كه مقدار فوق بـه 65 درصـد كـاهش يابـد، طبقـه اصـطلاحاً “طبقـه خيلـي ضعيف” توصيف ميشود.
ث- نامنظمي سختي جانبي: در مواردي كه سختي جانبي هر طبقه كمتر از 70 درصـد سختي جانبي طبقه روي خود و يا كمتر از 80 درصد متوسط سـختيهـاي جـانبي سـه طبقه روي خود باشد. چنين طبقهاي اصطلاحاً “طبقه نرم” ناميده ميشود.
در مواردي كه مقادير فوق به ترتيب به 60 درصد و 70 درصد كاهش پيدا كننـد، طبقـه اصطلاحاً “طبقه خيلي نرم” توصيف ميشود.