سوله تیرورقی
سوله‌های تیرورقی که با نام سوله‌های قدیمی، سوله سنگین و سوله‌ی صنعتی نیز شناخته می‌شوند از قدیمی‌ترین نوع سوله است که در ایران اجرا می‌شده و وزن آن بسیار سنگین می‌باشد. ساخت این سوله‌ها عملا در اروپا و کشورهای پیشرفته کاهش پیدا کرده. اما در ایران به دلیل اینکه اکثر سازندگان و مهندسان سوله به روز نشده‌اند، همچنان درخواست برای سوله‌ی تیرورقی زیاد است. ولی باز در بعضی شرایط و انواع سوله بهترین گزینه که می‌توان انتخاب کرد، سوله‌ی تیرورقی است.
تیرورق مقطعی فولادی است که از ورق‌های مجزا تشکیل می‌شود و بر اساس نیاز طراح سازه، این ورق‌ها به هم جوش داده می‌شود و مقطع مورد نیاز ساخته می‌شود. تیرورق‌ها هم در ساختمان‌های فلزی و هم در ساخت سوله‌ها کاربرد دارند.
اجزای اصلی اسکلت سوله‌ی تیرورقی شامل: ستون، رفتر، استرات، لاپه یا پرلین، مهاربندها و وال پست‌ها می‌شود.
ستون‌ها: ستون‌ها از مهم‌ترین اجزای سوله‌ها هستند. به علت متغیر بودن میزان لنگر در آنها برای صرفه‌ی اقتصادی بیشتر و کم شدن وزن سازه به صورت غیر منشوری طراحی و اجرا می‌شوند.
رفترها: در واقع تیرهای سازه هستند که به صورت شیبدار اجرا می‌شوند.شیب این اجزا بین 10% تا 30% می‌باشد. ستون‌ها و رفترها با هم قاب یا فریم سوله را تشکیل می‌دهند.
استرات: استرات‌ها وصل کننده‌ی قاب‌های طولی هستند و همچنین می‌توان آنها را مانند یک مهار طولی برای قاب‌ها در نظر گرفت.
لاپه یا پرلین: پرلین‌ها تیرهای فرعی سقف سوله هستند که در جهت طول سوله و در فواصلی که در نقشه‌های سازه محاسبه شده و مشخص است، بین رفترها نصب می‌شوند.
مهاربندها: سیستم سازه‌ای سوله اینگونه است که در جهت عرضی که نمی‌توان از سیستم مهاربند استقاده کرد (چون به دهانه‌های بزرگ نیاز داریم) به صورت قاب خمشی و در جهت طولی از مهاربندهای همگرا جهت تحمل بارهای جانبی استفاده می‌شود.
وال پست‌ها: سوله‌ها، سازه‌های کم ارتفاع و سبک بوده و عموما بار باد روی آنها تاثیر زیادی می‌گذارد. دیوارهای سوله باید در مقابل بار باد یا زلزله طراحی شوند و اتصالات مناسب داشته باشند. به این منظور در جهت عرضی سوله در اولین و آخرین دهانه برای کم کردن سطح بادگیرهای ستون‌های اصلی و اتصال دیوارها از وال پست‌ها که ستون‌های فرعی سازه هستند، استفاده می‌شود.
معایب سوله‌ی تیرورقی:
- سوله‌های تیرورقی وزن زیادی دارند به همین علت برای آنها فونداسیون قوی و سنگینی طراحی می‌شود که از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.
- این سوله‌ها را نمی‌توان در دهانه‌های بزرگ اجرا کرد.