شکل پذیری سازه چیست

به طور کلی می‌توان گفت پارامترهای سختی، مقاومت و شکل پذیری به عنوان سه عامل اساسی در تعیین پاسخ سازه در برابر زلزله می‌باشند.

وقوع حوادث و بلایای طبیعی مانند زلزله اجتناب ناپذیر است و از آنجا که پیش‌بینی زمین لرزه ممکن نیست، مهندسان همواره تلاش می‌کنند که سازه‌هایی مقاوم در برابر این بلای طبیعی بسازند.

یکی از روش‌های مقاوم سازی سازه‌ها در برابر زلزله، شکل پذیر طراحی کردن آن‌ها می‌باشد. شکل پذیری به عنوان قابلیت و توانایی یک ساختمان در برابر تغییر شکل، بدون فرو ریختن مشخص می‌شود.

در هنگام بروز زلزله فشار مضاعفی بر روی سازه وارد می‌گردد، به همین علت طراحی ساختمان باید به گونه‌ای انجام شود که به راحتی بتواند این بار اضافی را بدون خراب شدن و یا تغییر شکل‌های بزرگتر تحمل کند.

شکل پذیری در رفتاری که مصالح هنگام تحمل بار اضافی از خود نشان می‌دهند، اثر بسیار زیادی دارد، این ویژگی باعث می‌شود قبل از اینکه مصالح به طور کامل شکسته شوند، دچار تغییر در شکل ظاهری بشوند.

شکل پذیری سازه در برابر زلزله

در هنگام زلزله تیری که خاصیت شکل‌پذیری مطلوبی نداشته باشد، با تحمل بار اضافی ناگهان شکسته شده و باعث انهدام سازه می‌گردد. از طرف دیگر تیری که خاصیت شکل‌پذیری مطلوبی داشته باشد، در صورت تحمل فشار و بار زیاد، قبل از اینکه کاملا بشکند، تغییرات زیادی در شکل ظاهری آن به وجود می‌آید. به همین منظور می‌توان شکل پذیری را یک علامت برای فرو ریختن ساختمان تلقی نمود.

شکل پذیری سازه به نوع مصالح آن بستگی دارد. در ساختمان‌های بتن آرمه باید به اندازه‌ی نیاز سازه که مهندس محاسب آن را به دست آورده، داخل المان‌های سازه، آرماتور به کار برده شود. برخی به اشتباه تصور می‌کنند که اگر داخل سازه آرماتور بیشتری استفاده شود، سازه در برابر زلزله مقاوم‌تر خواهد شد. در صورتی که این تفکر درستی نیست و استفاده‌ی زیاد از میلگرد، درون المان‌های سازه از شکل پذیری سازه‌ی ما کاسته و موجب سختی بیش از حد آن می‌شود. در این حالت سازه به اصطلاح ترد شده و در برابر زلزله رفتار خوبی نخواهد داشت.

برعکس حالت فوق نیز می‌تواند اینگونه باشد که میلگرد کمی داخل المان‌های سازه استفاده شود. در این حالت سازه مقاومت کمی در برابر بارهای وارده به سازه داشته و نمی‌تواند پایدار بماند.

همانطور که در بالا ذکر شد سختی، مقاومت و شکل پذیری عواملی هستند که در رفتار سازه‌ی ما در برابر زلزله تاثیر به سزایی دارند.

مهندسین مجموعه‌ی ما با در نظر گرفتن نکات و ضوابط آیین نامه، سازه‌ای مقرون به صرفه و پایدار، مقاوم و شکل پذیر در برابر زلزله برای شما طراحی می‌کنند.

مقالات پیشنهادی : تیر ضعیف، ستون قوی