با توجه به مشاهدات در چند دههی اخیر اکثر خسارت زلزلهها ناشی از تخریب اجزای غیر سازهای است. به طوری که ساختمان را بعد از زلزله غیرقابل سکونت کرده در صورتی که اسکلت سازه کاملا سالم مانده ولی خسارت جانی و مالی زیادی به ساکنین وارد میکند. عملکرد اجزای غیرسازهای مثل دیوارها در حین زلزله نقش مهمی در بهرهبرداری سازه بعد از زلزله دارد، همچنین بعضی از سازهها با درجه اهمیت بالا مانند بیمارستانها، نمیتوانند دچار فروریختن دیوارها شوند.
به همین علت در پیوست ششم آیین نامه 2800 که برای طراحی لرزهای اجزای غیر سازهای است، یکی از روشهای مسلح سازی دیوارهای ساختمان استفاده از میلگرد بستر است.
میلگرد بستر، یک جفت آرماتور آجدار به طول 3 متر و به قطر 4 یا 6 میلی متر است که با فاصله مشخصی، به موازات هم قرار گرفتهاند. فاصله استاندارد این دو میلگرد آجدار باید 5.5، 11 یا 15 سانتیمتر باشد. فضای بین دو میلگرد نیز با یک مفتول، به صورت زیگزاگ (که به آن خرپایی نیز میگویند) یا نردبانی پر میشود.
در اجرای دقیق آرماتور بستر و رعایت حداقلها باید طبق آیین نامه عمل کرد. بر اساس آیین نامه، در زمان اجرای میلگرد بستر، این المان باید کاملاً داخل ملات مدفون باشد.
مراحل اجرای میلگرد بستر
- مشخص کردن محل قرارگیری گیرهها روی ستونها در یک تراز مشخص.
- اتصال و پیچ کردن گیره.
- جا انداختن قلاب داخل گیره.
- اجرای دیوار با بلوک یا سفال و مصالح مشابه. سپس اجرای میلگرد بستر با همپوشانی به قلاب نصب شده داخل گیره. حداقل یک رج درمیان، طبق محاسبات دقیق برای دیوار پیرامونی 15 سانتی متر به بالا در تمام رج ها باید آرماتور بستر استفاده شود.
- استفاده از میلگرد بستر در رج آخر یا ما قبل آخر. در این مرحله لازم است که تیر سقف از دیوار، توسط مصالح تراکم پذیر جدا شود. جداسازی میبایست به اندازه حداقل 2.5 سانتی متر از زیر تیر صورت گیرد. مصالح تراکم پذیر میتواند یونولیت باشد.